رسالت مورخ

از جمله مورخینی که سعی کردند تاریخ را از روش واقعه نگاری و مجلس نویسی که وظیفه ی آن ثبت رویداد های مربوط به فرمانروایان بود و به کمک ابزار و وسایل تاریخ جنبه های گوناگون زندگی بشری و خاص ایران را در زمینه های دانش تاریخی شامل تاریخ نظامی اقتصادی، دینی و هنری مورد کنکاش قرار داده ناظم الاسلام کرمانی و به دنبال آن عباس اقبال آشتیانی بودند که با همه جانبه نگری به تاریخ گذشته و ابزار هایی که مورخ را در بازسازی خردمندانه ی گذشته یاری می دهند تاریخ اقوام و ملل را به رشته ی تحریر در آورند. بخش وسیعی از حوادث در گذر زمان به خاطر حاکمیت فرهنگ شفاهی و بخشی به علت تهاجمات از بین رفته است. اما در لابلای این حوادث فراموش شده و همچنین اسطوره و افسانه شده یا از بین رفته کسانی هستند که با استفاده از ابزار های خاص آنها را بازسازی کرده و از فراموشی و نابودیشان جلوگیری می کنند. اینان مورخانی هستند که آن دسته از اخبار و اطلاعات را که قابل انتقال به آیندگان است به عنوان نگاهبانان میراث و دستاورد های بزرگ بشری و زبان گویای وقایع از انزوا و سکوت و فراموشی نجات داده اند و مهمترین حوادث و وقایع را در زمینه ی بهترین و بدترین انسان ها و شخصیت های تاریخی و یا حکومت ها و ملت ها برای ارائه ی راهکار رسیدن به کمال مطلوب در اختیار دیگران قرار داده اند تا راه بهتر زیستن را بیاموزند.

لذا برای به تحریر در آوردن چنین تاریخی که جنبه های گوناگون زندگی بشری را در بر می گیرد، مورخ رسالت دارد که با توجه به ویژگی های خاص که یک مورخ باید داشته باشد، راستگویی، امانت داری، حقیقت جویی و داشتن بینش و دانش کافی در زمینه ی موضوعات تاریخی و خاص اندیشه و تفکر تاریخی در رابطه با حوادث و وقایع و ابزار های بازسازی تاریخی رابطی خردمند میان گذشته ای طولانی و حالی زود گذر و آینده ای نامشخص باشد؛ تا در این رهگذر میزان ضعف و سستی مکتوبات تاریخی خود را کم کرده و با استفاده از اسناد، حوادث مه آلود تاریخ به وسیله ی افسانه ها، به واقعیت های مستند تاریخی مبدل و به عنوان رابطه ی میان گذشته و آینده، امانت داری خود را به کمک چنین ابزار های تاریخی مستحکم نمایند. بنابراین مورخ با بهره گیری از حقیقت گویی خود به عنوان راهنما و رابط میان میلیون ها انسان در گذشته و با وضعیتی مشابه در آینده به دنبال آوردن نشانه ها و مکتوباتی صحیح و مستند می باشد که باعث تقلیل خطا در حوادث می گردد. از دیگر وظایف مورخ آن است که به عنوان امانت دار دستاورد های بزرگ بشری در تمدن های قبل از خود با استفاده از ابزار های بازسازی تاریخ به دنبال کشف حقیقت بوده و با ادله ی مختلف جهت رسیدن به حقایق، دانش خود را به روز کرده تا جایی که موضوعات تاریخی در پیش روی خود را بررسی نماید و با بهره برداری از منابع مکتوب و افسانه ها و اسطوره ها، سفرنامه ها و نشریات، مسکوکات و مدارکی که جط بر پایه ی آنها تاریخ هیچ قوم و ملتی به رشته ی تحریر در نخواهد آمد و همچنین آثار به جا مانده که باعث رد و یا تایید و تبیین منابع مکتوب می شود پرداخته و برای رسیدن به این مهم به سیر و سیاحت در جست و جوی نشانه های تقویت کننده ی حوادث تاریخی جهت بازسازی تاریخ نماید تا ابهامات گذشته را با توجه به ویژگی های خود (داشتن اندیشه و تفکر تاریخی) به تجزیه و تحلیل گذارده و با بینش و روش نوین تاریخ نگاری متفاوت از واقعه نویسی و افسانه سرایی و یا بیان افسانه ای وقایع تاریخی چه به صورت مقطعی و منطقه ای و چه به صورت کلی پرداخته و برطرف نماید.

در دنباله ی این رسالت به بررسی موقعیت جغرافیایی پارسوماش با این سوال که پارسوماش کجاست می پردازم تا حقیقتی بر پایه ی واقعیت در پیش روی کارشناسان و محققان و خوانندگان و مهم تر از همه علاقمندان به این موقعیت روشن شود.